5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Ana Metin İncelemesi
Bu çalışmada MEB Yayınları 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı ana metin incelemesine yer verilmiştir. Son 4 tema ele alınmıştır.
ÖMER GÜNEŞ
102111029
TEMA: DÜNYA’MIZ VE UZAY
Bu temada öğrencilere yaşadığımız gezegen ve uzay hakkında keşfetmeye yöneltici metinler seçilmiş. Bilgilendirici ögeler ağır basmaktadır. Metinler temanın amacına uygun olarak seçilmiş.
Metin: Küçük Kar Tanesi
Öyküleyici metinle yazılmıştır. Temanın içeriğine uygun bir metin. Temanın işleneceği dönem birçok şehrimizde karlı geçebilecek döneme denk gelmekte. Bu durum öğrencilerin metine ilgilerini artmasını sağlar. Metinde yer alan kar tanesinin başından geçen olaylar Fen Bilgisi dersindeki "maddenin hal değişimi" konusuyla da ilişkili olması da büyük bir avantaj. Görseller metnin olay örgüsüne göre uygun olarak düzenlenmiş. Metnin dili 5. sınıf öğrencisi için ideal seviyede. Uzun cümlelere ve anlamları bilinmeyecek kelimelere yer verilmemiş. Anlamlarını metinle beraber öğrenebilecekleri kelime sayısı çok az bu da söz varlığına pek katkı sağlamayacak bir metin konumuna getirmekte.
Metin: Uzayda Yaşam
Bilgilendirici anlatımla yazılan bu metin öğrencilerin ilgilerine yönelik. Öğrencileri keşfetmeye yönlendirici bir metin. Bilimsel bilgilerin yanında öğrencilerin anlamalarını kolaylaştırabilmek için seviyeye uygun örneklere yer verilmiş. "Örneğin patlamış mısır kasede durmak yerine hava akımıyla odanın içine dağılır" Metin tamamen bilimsel terimlerden oluşmamakta. Görseller metnin içeriğine uygun olarak seçilmiş.Öğrenciler metinle beraber konuyla ilgili terimlerin anlamlarını öğrenmeleri söz varlıklarını geliştirmeyi sağlamakta. Kelime haznelerini geliştirmek için "uzay - astronot - yer çekimi - uzay aracı" gibi kelimelere yer verilmiş.
Metin: Ayda Bir Küçük Serçe
Şiir türünde yazılmış bu metin 5.sınıf öğrencileri için biraz uzun olmuş. Metinde bir serçenin yolculuğu anlatılmakta. Somut işlemler döneminde olan 5.sınıf öğrencileri için soyut ögelere pek yerilmemiş şiirde. Şiirin dili de öğrencileri zorlayabilecek seviyede değil. Şiir kısaltılmış fakat bu kısaltma şiirin anlam bütünlüğüne zarar vermemiştir.
TEMA: GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE
Bu temada ülkemizin güzelliklerini anlatan metinlere yer verilmiş. Bu amaca en uygun Güzel Yurdum Türkiye'm olmuş. Metinlerde genellikle Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkili olarak doğal güzellikler, tarihi eserler, kültürel değerler gibi kavramlara örnekler verilmiş.
Metin: Burada Dur!
Öyküleyici bir anlatımla yazılmıştır. Ülkemizin güzelliklerinin anlatılmasını beklediğimiz temada bu metinde güzelliklere yer verilmediği görülmekte. Burdur ilinin adının tarihi hikayesine yer verilmiş. Metinde yer alan tarihi olay ve olguları 5.sınıf öğrencisi anlamakta zorluk çekebilir. Güncellikten çok uzak bir metin.
Metin: Dört Mevsimde Dört Güzellik: Abant
Bilgilendirici bir anlatımla yazılan bu metinde Abant'ın güzellikleri anlatılmış. Abant'a dair nesnel ve öznel yargılar bir arada verilmiş. Farklı duyulara seslenilmiş. Betimlemeler başarılı şekilde uygulanmış ve görsellerle donatılmış. Öğrencilerin kelime dağarcıklarına katkı sağlayabilecek yeni kelimelere yer verilmemiş.
Metin: Güzel Yurdum Türkiye'm
Ülkemizin güzelliklerinin anlatıldığı bu şiir işlenişi bakımından ilk iki metine göre daha ilgi çekici ve keyifli olabilir. Şiirde yer alan kafiyeler, benzetmeler ve tekrarlar şiiri okuma isteği uyandırır öğrencilerde. Şiirde söz varlığını geliştirme adına kelimelerin gerçek, mecaz, terim anlamlarına yer verilmiş.
TEMA: YENİLİKLER VE GELİŞMELER
Bu temada teknoloji alanında yaşamı kolaylaştıran yenilikler ve gelişmeler ele alınmış. Metinlerde yer alan içerikler günlük yaşamla yakından ilişkili olması öğrencilerin ilgilerinin artmasını sağlar.
Metin: Her Şey Bir Uçurtmayla Başladı
Öyküleyici anlatımla yazılan bu metinde uçağın icadı anlatılmış. Uçağın icadının ilk adımı olarak uçurtma yapan gençleri konu alan bu metin öğrencilerde icat ve keşif duygularını canlandırmaya fayda sağlar. Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkili olarak icatların sosyal yaşam üzerindeki etkileri ve mucitler hakkında düşünmelerine yönlendirecek bir metin. Metinle beraber öğrencilerin öğreneceği yeni sözcük "planör" dışında yok gibi.
Metin: Bir Tıkla Elektronik Posta
Bilgilendirici bir anlatımla yazılan bu metinde günümüzde iletişim alanındaki gelişmelerden söz edilmekte. Güncellik ve hayatilik ilkelerine uygun bir içerik seçilmiş. Günümüzde hemen herkesin kullandığı veya en azından varlığından haberdar olduğu e-posta hakkında 5.sınıf öğrencileri için faydalı bilgiler sunulmuş. Metin okunduktan sonra artık birçok okulumuzda öğrencilerimizin sahip olduğu tabletlerden birbirlerine e-posta göndermeleri istenebilir. Metin görsellerle desteklenmiş. Söz varlığını geliştirme adına da bilgisayar ortamında sık sık karşılan "posta, ileti, sunucu" gibi terimlere yer verilmiş.
Metin: Bilgi Çağı
5 dörtlükten oluşan bu şiirde teknolojinin ve bilginin önemi vurgulanıyor. Kısa dizelerden oluşmakta şiir. Yine günlük hayatla ilişkili bir metin. İletişim ve teknoloji alanında yaygın olarak kullanılan kelimelere yer verilmiş. Şiir hem kısa dizelerden oluşması hem de soyut ifadelere yer vermemesi dolayısıyla öğrenci seviyesine uygun.
Metin: Şu Heykellere Bak
Metin: Uzayda Yaşam
Bilgilendirici anlatımla yazılan bu metin öğrencilerin ilgilerine yönelik. Öğrencileri keşfetmeye yönlendirici bir metin. Bilimsel bilgilerin yanında öğrencilerin anlamalarını kolaylaştırabilmek için seviyeye uygun örneklere yer verilmiş. "Örneğin patlamış mısır kasede durmak yerine hava akımıyla odanın içine dağılır" Metin tamamen bilimsel terimlerden oluşmamakta. Görseller metnin içeriğine uygun olarak seçilmiş.Öğrenciler metinle beraber konuyla ilgili terimlerin anlamlarını öğrenmeleri söz varlıklarını geliştirmeyi sağlamakta. Kelime haznelerini geliştirmek için "uzay - astronot - yer çekimi - uzay aracı" gibi kelimelere yer verilmiş.
Metin: Ayda Bir Küçük Serçe
Şiir türünde yazılmış bu metin 5.sınıf öğrencileri için biraz uzun olmuş. Metinde bir serçenin yolculuğu anlatılmakta. Somut işlemler döneminde olan 5.sınıf öğrencileri için soyut ögelere pek yerilmemiş şiirde. Şiirin dili de öğrencileri zorlayabilecek seviyede değil. Şiir kısaltılmış fakat bu kısaltma şiirin anlam bütünlüğüne zarar vermemiştir.
TEMA: GÜZEL ÜLKEM TÜRKİYE
Bu temada ülkemizin güzelliklerini anlatan metinlere yer verilmiş. Bu amaca en uygun Güzel Yurdum Türkiye'm olmuş. Metinlerde genellikle Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkili olarak doğal güzellikler, tarihi eserler, kültürel değerler gibi kavramlara örnekler verilmiş.
Metin: Burada Dur!
Öyküleyici bir anlatımla yazılmıştır. Ülkemizin güzelliklerinin anlatılmasını beklediğimiz temada bu metinde güzelliklere yer verilmediği görülmekte. Burdur ilinin adının tarihi hikayesine yer verilmiş. Metinde yer alan tarihi olay ve olguları 5.sınıf öğrencisi anlamakta zorluk çekebilir. Güncellikten çok uzak bir metin.
Metin: Dört Mevsimde Dört Güzellik: Abant
Bilgilendirici bir anlatımla yazılan bu metinde Abant'ın güzellikleri anlatılmış. Abant'a dair nesnel ve öznel yargılar bir arada verilmiş. Farklı duyulara seslenilmiş. Betimlemeler başarılı şekilde uygulanmış ve görsellerle donatılmış. Öğrencilerin kelime dağarcıklarına katkı sağlayabilecek yeni kelimelere yer verilmemiş.
Metin: Güzel Yurdum Türkiye'm
Ülkemizin güzelliklerinin anlatıldığı bu şiir işlenişi bakımından ilk iki metine göre daha ilgi çekici ve keyifli olabilir. Şiirde yer alan kafiyeler, benzetmeler ve tekrarlar şiiri okuma isteği uyandırır öğrencilerde. Şiirde söz varlığını geliştirme adına kelimelerin gerçek, mecaz, terim anlamlarına yer verilmiş.
"Bir eceyse Anadolu'm
Gerdanlığı İstanbul'um
Bir kolun Çanakkale'deyse
İstanbul'da öbür kolum."
Şiirde Sosyal Bilgiler dersi ile ilgili olarak da ülkemizdeki doğal güzellikler, tarihi eserler ve kültürel değerler hakkında bilgiler içermektedir.
"Zonguldak'ta çıkar kömür:
Kara inci, kara inci.
Saymaya yetmez ömür
Pamuğumuz beyaz inci."
Şiirle birlikte görsellere de başarılı bir şekilde yer verilmiş.TEMA: YENİLİKLER VE GELİŞMELER
Bu temada teknoloji alanında yaşamı kolaylaştıran yenilikler ve gelişmeler ele alınmış. Metinlerde yer alan içerikler günlük yaşamla yakından ilişkili olması öğrencilerin ilgilerinin artmasını sağlar.
Metin: Her Şey Bir Uçurtmayla Başladı
Öyküleyici anlatımla yazılan bu metinde uçağın icadı anlatılmış. Uçağın icadının ilk adımı olarak uçurtma yapan gençleri konu alan bu metin öğrencilerde icat ve keşif duygularını canlandırmaya fayda sağlar. Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkili olarak icatların sosyal yaşam üzerindeki etkileri ve mucitler hakkında düşünmelerine yönlendirecek bir metin. Metinle beraber öğrencilerin öğreneceği yeni sözcük "planör" dışında yok gibi.
Metin: Bir Tıkla Elektronik Posta
Bilgilendirici bir anlatımla yazılan bu metinde günümüzde iletişim alanındaki gelişmelerden söz edilmekte. Güncellik ve hayatilik ilkelerine uygun bir içerik seçilmiş. Günümüzde hemen herkesin kullandığı veya en azından varlığından haberdar olduğu e-posta hakkında 5.sınıf öğrencileri için faydalı bilgiler sunulmuş. Metin okunduktan sonra artık birçok okulumuzda öğrencilerimizin sahip olduğu tabletlerden birbirlerine e-posta göndermeleri istenebilir. Metin görsellerle desteklenmiş. Söz varlığını geliştirme adına da bilgisayar ortamında sık sık karşılan "posta, ileti, sunucu" gibi terimlere yer verilmiş.
Metin: Bilgi Çağı
5 dörtlükten oluşan bu şiirde teknolojinin ve bilginin önemi vurgulanıyor. Kısa dizelerden oluşmakta şiir. Yine günlük hayatla ilişkili bir metin. İletişim ve teknoloji alanında yaygın olarak kullanılan kelimelere yer verilmiş. Şiir hem kısa dizelerden oluşması hem de soyut ifadelere yer vermemesi dolayısıyla öğrenci seviyesine uygun.
"Dört bir yana yayıldı
İletişim kuşağı.
Göklerdeki uydular
Yakın eder uzağı."
TEMA: GÜZEL SANATLAR
Temanın genelinde güzel sanatların insana sağladığı faydalar üzerinde durulmuş. İlk metin hariç temanın vermek istediği iletiler metinlerde başarıyla işlenmiş. Özellikle son sayfada yer alan Sanat Eğitimi adlı metin çok başarılı olmuş. Metinlerde kullanılan dil genelde öğrenci seviyesini çok zorlamayacak düzeyde.
Temanın genelinde güzel sanatların insana sağladığı faydalar üzerinde durulmuş. İlk metin hariç temanın vermek istediği iletiler metinlerde başarıyla işlenmiş. Özellikle son sayfada yer alan Sanat Eğitimi adlı metin çok başarılı olmuş. Metinlerde kullanılan dil genelde öğrenci seviyesini çok zorlamayacak düzeyde.
Metin: Çocuk Doğru Söyledi
Tarihi olay ve kahramanlara yer verilen bu hikayede estetik kavramının vurgusu yapılmaya çalışılmış fakat metnin tamamını güzel sanatlarla ilişkilendirebilmek pek mümkün değil. 5.sınıf öğrencisi için çok daha uzak tarihi olaylara yer verilmesi öğrencilerin metne ilgilerinin düşük olmasına sebep olabilir. Metin 4 sayfayı kaplamış biraz uzun sayılır. Metinde sık sık geçen diyalog cümleleri öğrencilerin konuşma ve dinleme becerilerini geliştirebilecek nitelikte.
"-O halde nereye yapmayı düşünürsün?
-Edirne'ye devletlim!
-Edirne mi? Gerçi eski başkenlerimizdendir. Ama İstanbul'a uzaktır."
Metin görsellerle desteklenmiştir.
Metin: Şu Heykellere Bak
Bilgilendirici bir anlatımla yazılan metinde heykel sanatını tanıtmak ve ilgiyi arttırmaya yönelik vurgulamalar yapılmış. Metinde bir de internet adresi öğrencilerin daha fazla keşfetmeleri ve görsel materyallerden daha fazla yararlanmayı sağlaması açısından olumlu katkı sağlamış. Metinde öğrenciyi teşvik edici cümlelere yer verilmiş. "Bu sunumu inceleyin. Sonra da sıra sizde. Haydi siz de heykel yapın ve bize gönderin." Metin görsellerle desteklenmiş.
Metin: Sinemaya Gitme Günü
Sinema sanatının gerçek yaşamla ilişkilendirildiği bu şiirde yer yer kapalı bir anlatıma yer verilmiş bu da öğrencileri zorlayabilir. Soyut ögelerin de kullanıldığı bu şiirde öğrenciler şiiri anlamakta güçlük çekebilir. Şiir için seçilen görseller ise daha özenli hazırlanabilirdi.
Metin: Sanat Eğitimi (Serbest Okuma Metni)
Serbest okuma metinlerine değinmemem gerekiyordu fakat bu metinle ilgili bir iki cümle söylemeden geçmek istemedim. Sanat eğitiminin öneminin vurgulandığı bu deneme kitabın ne yazık ki son sayfasında. Birçok okulda bu metin işlenemeden eğitim-öğretim yılı son bulacak. Kitapta bulunan metinlerden öğrencilerin hatta toplumun gelişebilmesi adına en önemlisi. İnsanların ve sosyal yaşamın sanat ile güzelleşebileceği vurgulanmakta. Bununla beraber öncelikle sanat eğitiminin çocuk yaştan itibaren verilmesi gerektiği belirtilmekte. Bu metnin yeri bence son sayfa değil hemen İstiklal Marşı'mızın arka sayfası olmalı.
Metin: Sanat Eğitimi (Serbest Okuma Metni)
Serbest okuma metinlerine değinmemem gerekiyordu fakat bu metinle ilgili bir iki cümle söylemeden geçmek istemedim. Sanat eğitiminin öneminin vurgulandığı bu deneme kitabın ne yazık ki son sayfasında. Birçok okulda bu metin işlenemeden eğitim-öğretim yılı son bulacak. Kitapta bulunan metinlerden öğrencilerin hatta toplumun gelişebilmesi adına en önemlisi. İnsanların ve sosyal yaşamın sanat ile güzelleşebileceği vurgulanmakta. Bununla beraber öncelikle sanat eğitiminin çocuk yaştan itibaren verilmesi gerektiği belirtilmekte. Bu metnin yeri bence son sayfa değil hemen İstiklal Marşı'mızın arka sayfası olmalı.
